Bổ sung năng lượng là giai đoạn cực kì quan trọng trong quá trình tập luyện, đặc biệt đối với các môn thể thao cần đến sức bền như marathon, đạp xe và ba môn phối hợp. Những thực phẩm bổ sung trước kia không gì khác gì ngoài trái cây và cơm; những vận động viên xe đạp thì thường sử dụng các loại thực phẩm ở dạng lỏng như cháo lạnh, cháo bát bửu đựng trong túi nilon có khóa kéo, khi sử dụng chỉ việc cắn một góc nhỏ để hút cháo ra. Đối với những động viên chạy trail, đôi khi lịch trình của họ không chỉ kéo dài một hai ngày, như vậy thì việc bảo quản và mang theo chúng là một vấn đề khá lớn.

Các loại thực phẩm bổ sung năng lượng thường gặp trước kia: sô cô la, chuối (Nguồn ảnh: 123RF)

Trước kia, việc bổ sung năng lượng thực sự rất phiền toái, các loại thực phẩm bổ sung đều được sử dụng trong quá trình vừa vận động vừa ăn, do đó gánh nặng của hệ tiêu hóa không hề nhỏ trong trường hợp này, như vậy thời gian mà các vận động viên dừng lại tại trạm tiếp năng lượng sẽ kéo dài hơn. Các thanh sô cô la dễ tan chảy làm cho tay bạn trở nên rít chịt, khó chịu; còn các thanh lương khô tuy có nguồn calo phong phú, nhưng khi sử dụng, cổ họng của bạn sẽ cảm thấy khó chịu như nuốt đá viên vậy. May mắn thay công nghệ ngày nay khá phát triển, các loại gel năng lượng đã được ra đời nhằm mục đích đơn giản hóa quá trình bổ sung năng lượng trong khi vận động, chúng tuy nhỏ mà có võ, gói gel với trọng lượng cực nhẹ nhưng nguồn calo mà chúng đem lại tương đương với những loại thực phẩm bổ sung năng lượng cồng kềnh của trước kia.

Nhỏ nhưng có võ, những gói gel này là người bạn đồng hành trong suốt quá trình thi đấu của các vận động viên (Nguồn ảnh: Biji)

Vì sao phải sử dụng gel bổ sung năng lượng?

Hạn chế gánh nặng cho hệ tiêu hóa trong suốt quá trình vận động

Ở các giải chạy bộ, trái cây là loại thực phẩm bổ sung năng lượng thường gặp tại các trạm tiếp năng lượng trên đường đua (chủ yếu là chuối), muối, các loại thức uống thể thao và nước, v.v, việc bổ sung năng lượng với mục đích chủ yếu là bổ sung lại lượng Natri và Kali đã mất của cơ thể, tránh tình trạng mỏi cơ và đồng thời nạp năng lượng cho cơ thể. Đối với nguồn thực phẩm đến từ các trạm tiếp năng lượng thì việc ăn no bụng không thành vấn đề, nhưng nói cho cùng thì đây là một giải đua, thì chạy đến đích mới là mục tiêu chính của các vận động viên.

Trong quá trình vận động thì máu sẽ dồn xuống đôi chân và hai tay của bạn, cho nên lượng máu tích trữ ở hệ tiêu hóa sẽ tương đối ít, do đó hoạt động của nó sẽ trở nên trì trệ, lúc này bao tử của bạn sẽ chứa đầy thức ăn, cản trở quá trình tiêu quá và trở thành gánh nặng cho hệ tiêu hóa của bạn. Chính vì lí do này mà gel bổ sung năng lượng đã kịp thời có mặt trên thị trường phục vụ cho những người yêu thích thể thao.

Rút ngắn thời gian dừng lại tại các trạm tiếp năng lượng

Mỗi lần dừng lại tại các trạm tiếp năng lượng đều phải bỏ ra một ít thời gian, nếu như bạn là một người đeo đuổi tốc độ, đồng thời cũng hy vọng thành tích bản thân mỗi lần thi đấu đều có tiến bộ, thì đến phút chót bạn cũng sẽ chọn bỏ qua một vài trạm tiếp năng lượng, trong quãng thời gian này bạn có thể dựa vào những gói gel mang theo bên mình, như vậy thì có thể rút ngắn đến mức tối đa thời gian hoàn thành cuộc đua. Bên cạnh đó, bạn cũng phải xem xét liệu mình chạy có đủ nhanh không? Nếu như bạn không thuộc tuýp này, thì sớm muộn gì những “con cào cào” chạy trước mặt bạn cũng sẽ quét sạch thực phẩm bổ sung ở các trạm tiếp năng lượng, vĩnh viễn chỉ còn lại một lượng ít oi các chọn lựa cho những người đến sau.

Gel bổ sung năng lượng với thiết kế dạng gói nhỏ gọn, dễ mang theo bên mình (Nguồn ảnh: Biji)

Kịp thời bổ sung năng lượng cho cơ thể

Những cuộc đua như marathon, bán marathon hoặc những thể loại vận động có cự ly trên 20 km trở lên, thêm vào đó chạy bộ cần đến sự phối hợp của các nhóm cơ toàn thân, ở những cự ly dài đằng đẵng này thì bắt buộc chúng ta phải giữ cho cơ thể luôn trong tình trạng đầy xăng, do đó việc tập luyện thường ngày có thể giúp gia tăng lượng glycogen tích trữ trong cơ thể. Tuy nhiên, các yếu tố trong quá trình thi đấu biến đổi rất nhanh, cũng giống như nhiệt độ, địa hình vậy, ở cùng một tốc, sẽ tăng mức tiêu thụ năng lượng và việc sử dụng gel năng lượng và chiến lược bổ sung năng lượng là trợ thủ đắc lực nhất giúp bạn thuận lợi hoàn thành đường đua.

Ưu điểm của các gói gel năng lượng?

 ● Tiện mang theo và dễ sử dụng

Những loại gel năng lượng trên thị trường thường được thiết kế ở dạng gói chữ nhật, nhỏ hơn lòng bàn tay, có trọng lượng nhẹ, cực kì tiện lợi cho việc mang theo, đồng thời có thể sử dụng trực tiếp một cách nhanh chóng bằng cách cắn đầu gói gel. Hơn nữa, gel ở dạng thạch gelatin nên không cần nhai, do đó bạn có thể vừa vận động vừa bổ sung năng lượng.

Gel năng lượng có thể trực tiếp hấp thụ bằng cách hút vào miệng, không cần phải nhai (Nguồn ảnh: Biji)

 ● Hàm lượng dinh dưỡng cao và được hấp thụ một cách nhanh chóng

1g carbohydrate tương đương với 4 kcal, nói chung một gói gel năng lượng khoảng 25-40g chứa khoảng 100 kcal, đồng thời chứa Natri và Kali. Ngoài ra, tùy theo nhu cầu khác nhau của người tiêu dùng một số sản phẩm sẽ thêm vào một số ít các nguyên tố vi lượng, ví dụ: BCAA (chuỗi axit amin), cafein, vitamin B, v.v. Hàm lượng dinh dưỡng của một gói nhỏ gel bổ sung năng lượng vô cùng cao, cũng giống dung dịch tổng hợp của nhiều lại đường phức hợp, trái cây, thức uống thể thao, cùng với dạng thạch của gel giúp cho quá trình hấp thu của dạ dày trở nên nhanh hơn.

Gel năng lượng thực tế là dạng tổ hợp các loại chất dinh dưỡng, giúp cơ thể không rơi vào tình trạng hết pin trong quá trình vận động (Nguồn ảnh: Biji)

 ●Tính năng thích hợp cao và an toàn vệ sinh thực phẩm

Về mặt an toàn vệ sinh thực phẩm, gel bổ sung năng lượng là sự lựa chọn có tính năng ổn định cao, giả sử bạn thuộc loại có hệ tiêu hóa khá mẫn cảm thì gel năng lượng là khá quan trọng. Ở đây, chúng tôi lấy chạy bộ làm ví dụ, trên suốt đường đua luôn có các trạm tiếp năng lượng, tuy nhiên các trạm tiếp năng lượng này luôn nằm ngoài trời, cho dù thực phẩm bổ sung năng lượng là gì đi nữa thì chúng cũng tiếp xúc trực tiếp với không khí xung quanh, thêm vào đó môi trường xung quanh khó có thể kiểm soát kĩ lưỡng, do đó điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm là một vấn đề cần phải được xem xét nhiều hơn. Gel năng lượng ở dạng gói kín, có thể trực tiếp khắc phục tình trạng này, nói cho cùng thì không một runner nào muốn chạy đến một nửa thì chạy nhà cầu.

Cách sử dụng gel năng lượng

Đối với những bạn mới nhập môn marathon, có lẽ chưa nắm rõ lắm về phần bổ sung năng lượng cho cơ thể và thông thường cảm giác cũng không nhạy, nên dễ rơi vào trường hợp thiếu glycogen, càng chạy sẽ càng đau khổ, thậm chí bỏ cuộc giữa chừng. Trong trường hợp này, việc sử dụng gel năng lượng vào lúc nào là thích hợp nhất đóng vai trò cực kì quan trọng, nói một cách đơn giản quá trình này phụ thuộc vào ba yếu tố chính:

 ● Sử dụng cùng với nước

“Nước” là người bạn đồng hành tốt nhất của gel năng lượng, đây là điều cơ bản nhất mà người sử dụng cần phải biết. Mặc dù gel năng lượng ở dạng thạch, không thành vấn đề khi bạn nuốt vào, nhưng đừng quên là trong khi vận động lượng máu trong hệ tiêu hóa tương đối ít, cho nên tốt nhất là bạn nên sử dụng song song với nước để giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa.

Khi sử dụng gel năng lượng, tốt nhất là sử dụng song song với nước (Nguồn ảnh: 123RF)

 ● Trước khi thi đấu

Thông thường trước khi thi đấu chúng ta sẽ không ăn quá nhiều, nhưng nếu bạn ăn hơi ít hoặc không ăn mà vận động sẽ ảnh hưởng đến hiệu suất thể thao. Do đó, trước khi bước vào đường đua, bạn có thể nuốt một gói gel năng lượng, có thể kích hoạt một cách nhanh chóng năng lượng của cơ thể. Đồng thời, thời gian chuyển hóa chất dinh dưỡng thành năng lượng cho cơ thể của mỗi người không hoàn toàn giống nhau, nó nằm trong khoảng 10-30 phút.

 ● Trong khi thi đấu

Trong quá trình thi đấu, bạn phải cố tránh đừng cho cơ thể rơi vào trường hợp “đụng tường”. Đối với các runner, lượng glycogen dự trữ trong cơ thể ở khoảng 1500kcal, tuy nhiên một giải đua marathon đòi hỏi bạn phải sử dụng khoảng 2000kcal, thậm chí có thể cao hơn mức năng lượng này. Trong quá trình chạy kéo dài khoảng 2 giờ đồng hồ, hàm lượng glycogen sẽ bắt đầu giảm sút, lúc này sẽ xuất hiện mỏi cơ, toàn thân bất lực, thậm chí có thể dẫn đến hiện tượng nghị lực suy giảm. Để tránh rơi vào hiện tượng “đụng tường”, cách tốt nhất là bạn phải liên tục bổ sung năng lượng giữ cho cơ thể luôn trong trạng thái ổn định về năng lượng, do đó cứ khoảng 45-60 phút bạn nên bổ sung một gói gel, đồng thời bạn có thể ước tính xem thời gian hoàn thành đường đua là bao lâu để tiện cho việc chuẩn bị các gói gel mang theo bên mình.

 ● Sau khi kết thúc đường đua

Bạn đừng nên nghĩ rằng kết thúc đường đua đồng nghĩa với việc chấm dứt bổ sung năng lượng nhé! Trên nguyên tắc cơ bản, cơ thể của chúng ta sau khi thi đấu gần như rơi vào trạng thái cạn kiệt năng lượng, tuy nhiên bạn vẫn phải bước lên bục nhận huy chương, chụp hình lưu niệm, mát xa một hồi rồi mới vác cái thân nặng chịch về nhà, để thực hiện một loạt các hoạt động sau khi về đích thì bạn vẫn phải cần đến năng lượng, do đó sau khi kết thúc thì đừng quên bổ sung cho mình một gói gel năng lượng, như vậy thì cơ thể mới có đủ năng lượng để hoàn thành những hoạt động này, đồng thời lúc này bạn có thể bắt đầu sử dụng một số thực phẩm khác ngoài gel.

Lên kế hoạch bổ sung năng lượng với gel bổ sung năng lượng tiện lợi

Đa phần các loại gel năng lượng ngoài việc có thể giúp bạn bổ sung năng lượng ra, chúng còn chứa một hàm lượng vi lượng các chất dinh dưỡng và khoáng chất, đồng thời đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, cho dù bạn cất giữ ở nơi nào đi chắng nữa cũng không cần lo lắng về chất lượng của nội dung bên trong bao bì. Ngoài ra, chúng rất nhẹ, không chiếm không gian, nên không tạo thành gánh nặng cho bạn khi mang theo bên mình.

Hiện nay trên thị trường, với các loại hương vị phong phú, bạn có thể lựa chọn tùy theo ý thích của mình (Nguồn ảnh: Biji)

Tuy nhiên, khuyết điểm của các loại gel này là chúng khá ngọt, dễ gây ngán, có thể lúc đầu sẽ làm cho hệ tiêu hóa không thích ứng lắm, cho nên khuyên bạn nên thử dùng trước khi tập luyện hoặc thi đấu, ngoài việc giúp cho cơ thể từ từ thích nghi dần với chúng, đồng thời cũng giúp ích cho sự hấp thu của hệ tiêu hóa. Các loại gel năng lượng luôn có mặt ở mọi loại hình thi đấu, bạn hãy tùy vào nhu cầu của mình thiết lập chiến lược bổ sung hợp lý, không những có thể tránh được hiện tượng “đụng tường” mà còn có thể thuận lợi trên suốt chặng đường đua.

[Nguồn bài viết: Running Biji]